10 leuke weetjes over ons brein

Wist je dat mensen ongeveer 60.000 gedachten per dag hebben? Overigens is daarvan 95% herhaling. Het brein is nu eenmaal ook evolutionair een middel om te overleven. Om die reden is het grootste aantal zaken waarmee ons brein zich bezighoudt het analyseren van de omgeving en de risico’s die dit inhoudt. Dat gebeurt nog steeds al is de kans om een holenbeer of sabeltandtijger tegen te komen beslist afgenomen. Hieronder vind je nog een tiental weetjes over ons brein.

1. Het aantal cellen

Het aantal hersencellen dat je hebt loopt in de miljarden en het aantal neuronen zelfs in de biljoenen. De meeste hersencellen heb je wanneer je geboren wordt en vanaf het allereerste moment beginnen ze af te sterven. Gelet op het enorme aantal hoef jij je daar geen zorgen over te maken.

2. Letterlijk een waterhoofd?

Onze hersenen bestaan voor 75% uit water. Ook is het vetgehalte nergens hoger in het lichaam dan in je brein. Eigenlijk is het een onsmakelijk uitziend orgaan dat het meeste doet denken aan een soort plumpudding. Gelukkig zal je waarschijnlijk ook nooit de menselijke hersens aanschouwen, tenzij je een hersenchirurg bent.

3. Hoe meer hersens hoe intelligenter?

Er is schijnbaar een zeker verband tussen intelligentie en de hoeveelheid hersens. Gemiddeld is het gewicht ongeveer 1,4 kilo en je kan er beter niet aan denken hoe de wetenschap daar achter is gekomen. Als het gewicht groter is, betekent dat ook vaak dat de persoon in kwestie een hoger IQ heeft. Maar dat is geen kwestie van zekerheid. Zo is bekend dat Einstein relatief gesproken kleine hersenen had die slechts 1,2 kilo wogen. Toch wordt hij beschouwd als een van de intelligentste mensen die ooit geleefd hebben. Overigens had Einstein toestemming gegeven voor onderzoek na zijn overlijden.

4. Komt wijsheid met de jaren?

Dat is maar de vraag, omdat er een bepaald aantal feiten zijn vastgesteld. Zoals hierboven genoemd bij punt 1 neemt het aantal hersencellen meteen af na geboorte. De cellen groeien daarna nog wel zodat de hersenmassa blijft toenemen. Dat stopt gemiddeld in de periode van het 18e tot 22e levensjaar. Daarna groeien de hersenen niet meer in gewicht. Er kunnen echter nog wel nieuwe verbindingen worden gemaakt. Dat worden er ook biljoenen. Maar ook dat stopt op een bepaald moment rond de midden veertig. Daarna is het veel moeilijker om nog iets te leren of originele zaken te ontwikkelen.

5. Een eerste indruk maken

Een eerste indruk kan je maar een keer maken. Iedereen kent deze uitspraak wel. Dat geldt op vele gebieden. Het belangrijkste daarbij is uiteraard voor de meeste van ons het relationele vlak. Vooral vrouwen zeggen dat ze binnen een paar seconden iemand al kunnen beoordelen als ze die voor het eerst zien. Daarnaast is er uiteraard nog het verschijnsel van liefde op het eerste gezicht en het feit dat de ogen een belangrijke factor spelen bij de eerste keer als je iemand ziet. De realiteit is echter dat je echt geen tijd hebt om ook maar iets voor te bereiden voor die eerste indruk. Gedurende een periode van 0,013 seconden bepaalt jouw brein of je iemand aantrekkelijk vindt of niet.

6. Het brein als grootverbruiker

Hoewel je brein maar een relatief klein percentage van je lichaamsgewicht uitmaakt, is het een grootgebruikers wat zuurstof en energie betreft. Maar liefst 20% van alle zuurstof gaat naar de hersenen. Wat betreft energieverbruik is dat nog extremer. Ongeveer 30% van alles wat in het lichaam in energie wordt omgezet is bestemd voor je hersenen. Af en toe is zelfs dat nog niet genoeg. Als jij suf wordt op een tijdstip dat je nog niet op je bed ligt, ga je vaak gapen. Daarbij hap je extra zuurstof voor je brein.

7. Hoe snel gaat informatie door onze hersenen?

Waarschijnlijk verwacht je nu dat hier de snelheid van het licht aan de orde komt. Dat is echter niet het geval. Het zou ook inefficiënt zijn gelet op de zeer beperkte afstanden die er in onze hersenen hoeven worden afgelegd. Toch gaat een stukje informatie met een snelheid van 431 kilometer per uur van de ene cel naar de andere. Indien je onder invloed van alcohol of drugs bent, gaat het tempo flink omlaag. Wellicht had je dat zelf al eens gemerkt.

8. In een oogwenk

Heb je er wel eens bij stil gestaan dat het nooit helemaal donker wordt op het moment dat jij met je ogen knippert. Maar als je de ogen bewust sluit wordt het licht, mits het niet te fel is wel buitengesloten. Het is mogelijk omdat het brein ook daarvoor een bijzondere optie heeft ontwikkeld. Op het moment dat het donker zou moeten zijn als je oogleden geheel gesloten zijn bij het knipperen, houdt het brein het laatste beeld even vast en merk jij er niks van dat het even donker is geworden, omdat het zo snel weer voorbij is.

9. Het opwekken van energie

Af en toe noemen we mensen wel onnadenkend, maar dat kan eigenlijk niet wanneer iemand wakker is. De hersencellen gaan overdag onverdroten door met doen waarvoor ze bedoeld zijn: denken. Dat valt ook af te lezen uit de energie die de hersens opwekken als we wakker zijn. Dat vermogen ligt tussen de 20 en 23 watt en dat is genoeg om een gloeilamp te laten branden. Dus als je af en toe het gevoel hebt dat je een lichtje opgaat, behoort dat beslist tot de mogelijkheden.

10. Hoeveel procent van ons brein gebruiken we?

Misschien heb je wel eens ergens gelezen dat mensen maar 10% van de hersenen gebruiken en daarom wellicht nog allerlei extra vermogens zouden kunnen hebben als helderziendheid of gedachten lezen. De realiteit is echter dat de wetenschap door het gebruik van de hersenscan heeft vastgesteld dat we vaak 100% van de capaciteit gebruiken die wij hebben. Als jij tijdens het lezen van dit artikel ook nog een kop koffie drinkt, zit je al snel op 100% voor relatief simpele bezigheden. Maar om zaken te combineren moet het brein vrijwel alle gebieden tegelijk inschakelen. Het heeft dus geen zin om tegen iemand te zeggen dat hij zijn hersens moet gebruiken. Dat gebeurt al.