Kaag vertrekt. Hoe gevaarlijk is de Nederlandse politiek eigenlijk?

Nadat eerder Mark Rutte en Wopke Hoekstra van respectievelijk de VVD en het CDA besloten geen lijsttrekker te worden voor de verkiezing van een nieuwe Tweede Kamer in november, moet ook de derde partij van de gevallen regeringscoalitie op zoek naar een nieuwe lijsttrekker. Sigrid Kaag maakte in een interview in Trouw bekend dat ook zij uit de landelijke politiek stapt.

Waarom vertrekt Kaag?

Onder leiding van Kaag was D66 qua grootte de tweede partij van het land geworden en zij koos voor een ministerschap in Rutte IV. In het interview gaf de demissionaire minister en vicepremier aan dat haar vertrek een persoonlijke keuze was geweest en de partijleiding daarin geen rol had gespeeld. Na de val van Rutte IV kwam Kaag nog even in opspraak, omdat zij Rutte zou hebben gedreigd een motie van de oppositie te steunen waardoor Rutte meteen zou moeten opstappen. Dat gebeurde niet, omdat Rutte de volgende dag zijn vertrek uit de politiek aankondigde en daarmee de motie overbodig werd. De VVD beschouwde echter het telefoontje van Kaag als een mes in de rug van Rutte. Een nieuw teken dat de verhoudingen in het kabinet grondig waren verstoord.

Veel respect voor het besluit van @Minister_FIN @SigridKaag om haar lijsttrekkerschap naast zich neer te leggen en de politiek te verlaten na de komende verkiezingen. Als minister in verschillende kabinetten, partijleider van D66 en als mens heeft zij veel betekend voor…

— Mark Rutte (@MinPres) July 13, 2023

Kaag kreeg verzwaarde beveiliging

Hoewel Kaag als minister van Financiën minder direct bij gevoelige zaken als landbouw en milieu betrokken was, werd ze toch regelmatig bedreigd. Vorig jaar stond er nog een man voor haar huis met een brandende fakkel. De politiek had derhalve flinke invloed op de huiselijke situatie van de minister. Van rechterzijde stond ze onder druk omdat ze als te ‘links’ werd beschouwd en het linkse spectrum in de politiek vond dat ze te weinig deed om linkse politiek te voeren. In het programma College Tour riepen haar kinderen Kaag dan ook op om een baan buiten de politiek te zoeken. Insiders denken dat dit haar keuze heeft beïnvloed en dat de val van het kabinet haar stap heeft versneld.

In College Tour reageert Sigrid Kaag geëmotioneerd op de grote zorgen van haar dochters. Haar dochters zijn bang voor een aanslag vanwege bedreigingen aan haar adres.

Benieuwd? #CollegeTour met #Sigridkaag zondag 28 mei om 20.30 op NPO2 bij KRO-NCRV https://t.co/57KTWfN7IM pic.twitter.com/lkknaoqker

— College Tour (@collegetour_nl) May 25, 2023

Kaag heeft maar een korte periode in de landelijke politiek gewerkt

Pas in 2017 kwam Sigrid Kaag terug naar Nederland. Voor die tijd werkte ze als topdiplomate op diverse gevoelige ambassades. Ze besloot terug te keren vanwege haar kinderen, omdat deze Nederland nog niet kenden en volledig in het buitenland waren opgegroeid. De terugkomst in Nederland was politiek gezien een triomf. Even leek het erop dat Kaag voor D66 de eerste vrouwelijke premier van het land zou kunnen worden. In plaats daarvan kwam er Rutte IV. Verder toonde ze zich ook zeer bezorgd over de verharding van de reacties op politieke besluiten. Het boerenprotest had wel iets van een revolutie waarbij ook de ministers niet werden gespaard.

Lijsttrekkerschap steeds vaker afgewezen

Het is derhalve begrijpelijk dat niet iedere politicus staat te springen om in de schijnwerper te komen staan. Meerdere kandidaten bij de VVD en het CDA hebben een lijsttrekkerschap al afgewezen. Bij D66 zijn de ministers Jetten en Ollongren en fractievoorzitter Paternotte in beeld voor de opvolging van Kaag. Het is nog onduidelijk hoe ze daar zelf over denken.