Weinig partijen sluiten Mark Rutte nog uit voor een nieuw kabinet

Een nieuw kabinet met Mark Rutte als minister-president is nog steeds een mogelijkheid. Weinig partijen zijn van plan een coalitie met de VVD onder leiding van Rutte te boycotten. Dat blijkt uit het eindverslag van informateur Herman Tjeenk Willink. 

Veel partijen hoopten na de verkiezingen op een snelle formatie, maar dat werd al gauw een onmogelijke opgave nadat de gehele oppositie het vertrouwen in Rutte opzegde toen bleek dat de minister-president had gelogen over het feit dat hij tijdens een verkennend gesprek had gesproken over de functie van Pieter Omtzigt. Het debacle kostte hem bijna zijn baan, maar met de steun van zijn eigen VVD en de coalitiepartijen CDA, D66 en ChristenUnie kon Rutte toch aanblijven.

De vraag is nu of Mark Rutte ook voor een vierde keer minister-president kan worden. De hele oppositie zegde onlangs nog het vertrouwen in hem op, maar uit het nieuwe eindverslag van informateur Herman Tjeenk Willink blijkt dat een nieuwe coalitie met Rutte aan het hoofd niet onmogelijk is.

Deze partijen sluiten een kabinet Rutte 4 uit

Er zijn nog steeds partijen die een nieuw kabinet met Mark Rutte aan het hoofd uitsluiten, maar dat zijn er niet veel. Drie partijen doen voorlopig niet mee met een kabinet Rutte 4. Dat zijn de PVV, de SP en BIJ1.

• De afwijzing van Geert Wilders zal Mark Rutte weinig deren, want de PVV is ook al uitgesloten door de VVD.
• Dat de SP niet mee wil doen aan een kabinet Rutte 4 is wat vervelender voor Rutte. Eerder had de VVD-leider al aangegeven dat hij liever met de SP wilde samenwerken, dan met GroenLinks of de PvdA.
• Dat BIJ1 niet wil samenwerken met Rutte is ook geen ramp voor de VVD'er. De partij van Sylvana Simons heeft namelijk slechts één zetel in de Tweede Kamer, en kwam sowieso al niet echt in aanmerking voor kabinetsdeelname.

De PvdD, DENK en BBB achten hun deelname aan kabinet Rutte 4 ook als onwaarschijnlijk. Al sluiten ze de mogelijkheid niet volledig uit. Desondanks lijkt een samenwerking tussen de VVD en een van deze partijen niet echt denkbaar, omdat de standpunten redelijk ver uit elkaar liggen.

Hoe gaat de formatie nu verder?

Nu het werk van Herman Tjeenk Willink is afgerond, moeten partijen beslissen wie gesprekken gaan voeren over de vorming van een nieuw kabinet. Het is alleen nog wel de vraag welke partijen dit zullen zijn.

Waarschijnlijk zullen ten eerste de VVD en D66 deelnemen aan de nieuwe gesprekken. De VVD is de grootste partij van Nederland, en D66 is de op één na grootste partij. Daarnaast liggen de standpunten van de twee partijen redelijk dichtbij elkaar. En dat maakt een samenwerking vrij voor de hand liggend.

Het CDA lijkt vervolgens een logische toevoeging, al staat de partij niet de springen voor een kabinetsdeelname. De verwachting is echter dat het CDA uiteindelijk toch – vanwege het landsbelang – mee zal doen met een nieuw kabinet.

Samen hebben de VVD, D66 en het CDA alleen net niet genoeg zetels voor een meerderheid in de Tweede Kamer. Dus er zal nog een vierde partij moeten aansluiten. Hier zijn er nog veel opties over, maar veel genoemde partijen zijn: de PvdA, GroenLinks, de ChristenUnie, Volt en JA21.