Belastingdienst maakt het met fraudelijst steeds minder leuk

Dat de Belastingdienst het niet leuker kon maken was inmiddels wel bekend, maar dat de fiscus er ook nog regelmatig een schepje bovenop doet om dat te bewijzen is in de afgelopen maanden pijnlijk duidelijk geworden. Na de het bekend worden van de toeslagenaffaire is nu bekend geworden dat er ook nog eens een geheime lijst is bijgehouden waarop ‘mogelijke fraudeurs’ stonden.

Onbetrouwbaar en oncontroleerbaar

Uit een onderzoek van Trouw en RTL Nieuws is naar voren gekomen dat de Belastingdienst gedurende ongeveer twintig jaar een geheime lijst heeft bijgehouden, waar mogelijke fraudeurs op stonden vermeld. De betrouwbaarheid en controleerbaarheid van deze lijst is echter discutabel. Ondertussen stonden er ongeveer 180.000 mensen op de lijst. De Belastingdienst in de rol van Big Brother werd daarmee steeds prominenter.

In strijd met privacywetgeving

Zoals te verwachten was de registratie in strijd met de privacywetgeving, zo geven privacy experts aan. Diverse mensen zijn geregistreerd vanwege het feit dat het Openbaar Ministerie tijdens een strafrechtelijk onderzoek informatie over de betreffende personen had opgevraagd. Voor de Fiscus reden om deze personen op de lijst te plaatsen, zonder dat er duidelijk was waarom het OM informatie wilde hebben of welke overtreding was begaan. Bekend zijn bij het Openbaar Ministerie was voor de Fiscus voldoende.

Intern onderzoek

Een intern onderzoek van de Belastingdienst heeft heeft inmiddels uitgewezen dat er “nauwelijks of geen onderscheid wordt gemaakt in de kwalificatie, gewicht en betekenis van een melding”. De onderzoekers kwamen daardoor ook tot de conclusie dat er een aanzienlijke kans was dat een deel van de betrokkenen onterecht of bovengemiddeld snel of vaak als risicopost werd aangemerkt.

Inmiddels is het systeem waarin de registraties plaatsvonden afgelopen week door de Belastingdienst uitgezet. Dit ook naar aanleiding van de aanhoudende vragen van Trouw en RTL Nieuws.

‘Institutionele vooringenomenheid’

Bij de Belastingdienst heerst een ‘institutionele vooringenomenheid’, zo constateerde de commissie Donner al eerder bij het onderzoek naar de toeslagenaffaire. Het uitgaan van fraude bij personen, die alleen geselecteerd waren voor controle, heeft velen in grote financiële problemen gebracht.

De Belastingdienst heeft zichzelf een onaantastbare status toegekend waardoor het onduidelijk is wat men in de afgelopen jaren met deze geheime registratie heeft gedaan en, nog erger, dat het niet duidelijk is wat er nog meer verborgen is gebleven.